20 sep Herdenkingsplechtigheid in Rillaar op 20/09/21

Speech naar aanleiding van de jaarlijkse herdenking van de bevrijding van Rillaar in 1944. Op deze dag herdenkt de stad eveneens de dood van militair Jürgen Fraussen die op 3 oktober 1993 omkwam tijdens een NAVO-missie in Somalië. 

Beste genodigden,

Beste oudstrijders,

Beste kinderen,

We herdenken vandaag de bevrijding van Rillaar. Dat doen we traditioneel op de eerste maandag van Rillaar kermis, en tradities houden we graag in ere. Het is een mooie traditie. Een moment om stil te staan bij onze geschiedenis, bij wat onze ouders, grootouders en overgrootouders hebben meegemaakt. Bij de moed en heldenkracht van zovelen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid en veiligheid.

In mei 1940 vielen de Duitsers voor de tweede keer in enkele decennia tijd ons land binnen. De littekens van de eerste Wereldoorlog waren nog niet geheeld, de gruwelen nog niet verteerd, onze tranen waren nauwelijks opgedroogd na de eerste ‘Groote’ Wereldoorlog…

Maar daar was alweer het geweld, de haat, de vernieling. Vier jaar lang leefden we onder de bezetting van Nazi-Duitsland. Vier jaren van angst, onvrijheid en ondergronds verzet.

De geest en de veerkracht van onze inwoners kon nooit gebroken worden, maar zonder de kracht en de hulp van de geallieerden hadden we het misschien nooit gered.

De strijd was hard en ook friendly fire legde onze stad in puin.

Maar na vier harde jaren volgde de bevrijding.

Eerst kwamen de Grenadier Guards aan in Aarschot. Er werd gefeest en gevierd op de Grote Markt en in het centrum.

En daarna, 77 jaar geleden, rolden de tanks en jeeps van de geallieerden komende vanuit Aarschot ook eindelijk ons dorp binnen. We waren erop aan het wachten. Er hingen spandoeken over de steenweg om de bevrijders welcome te heten. Overal stonden de mensen te wachten. Ze wilden het met hun eigen ogen kunnen zien, vooraleer ze het konden geloven. Rillaar was na vier jaar oorlog eindelijk weer vrij! En Rillaar kennende, zal dat een stevig feestje geweest zijn…

Dames en heren,

Jongens en meisjes,

De smaak van vrede en veiligheid is zoet en onovertroffen.

Dat beseffen we vandaag – in een totaal andere context- maar al te goed.

Waar we veel minder bij stil staan, en wat we al te vaak vanzelfsprekend vinden – is dat er mensen zijn die bereid zijn om hun leven te geven voor de vrede en vrijheid waarvan wij allemaal genieten.

Daarom dragen we deze herdenking op aan hen. Aan de mannen en vrouwen die strijden voor onze idealen. We lezen hun namen op monumenten en gedenkstenen. We vertellen hun verhalen in geschiedenisboeken en publicaties, maar op dagen als vandaag tonen we dat we ze in onze harten blijven dragen. Dat we nooit zullen vergeten wat zij voor ons allemaal gedaan hebben.

De inzet voor vrede, vrijheid en veiligheid is niet alleen een zaak van twee Wereldoorlogen in de vorige eeuw. Het is een strijd die tot op vandaag verder gaat, hier bij ons en zeker in de rest van de wereld.

Nauwelijks twintig jaar geleden, lag het vrije Westen opnieuw onder vuur. Zelfmoordterroristen van Al Qaida, onder leiding van Osama Bin Laden, boorden passagiersvliegtuigen in de torens van het World Trade Center in New York. Sindsdien tekende de strijd tegen extremisme en terreur ook ons leven, met aanslagen in Parijs, Londen en Zaventem.

Voor sommigen lijkt ook dat misschien ver weg.

En toch raakt ook dat gevecht ons hier, in Rillaar.

In 1993, acht jaar voor de aanslagen in New York, was eerste Sergeant-Vlieger Jürgen Fraussen uit Rillaar als VN-blauwhelm op vredesmissie UNOSOM  in Somalië. Jürgen, de zoon van Tony, was helikopterpiloot. Hij kwam op 3 oktober 1993 terecht in een hinderlaag en liet daarbij het leven. Rillaar zal Jürgen nooit vergeten. We herdenken hem elk jaar tijdens deze plechtigheid. En we leggen ook straks bloemen neer bij zijn graf.

Toch kijken we dit jaar met andere ogen naar de gebeurtenissen in Somalië. Onderzoek van journalist Guy Van Vlierden leerde ons dat Jürgen een van de allereerste slachtoffers was van Al-Qaida en Osama Bin Laden. De Amerikanen vonden in Afghanistan het verslag terug van de aanslag, de journalist legde de feiten naast elkaar. De conclusie is duidelijk: op dezelfde dag dat de Amerikanen in Somalië werden aangevallen, werd ook de helikopter van Jürgen aangevallen door de terreurgroep. Jürgen liet daarbij het leven.

Een beter zicht op de feiten brengt Jürgen helaas niet terug.

Toch is het belangrijk de waarheid te kennen.

Alleen zo beseffen we – eens te meer – hoe uitzonderlijk de vrede en vrijheid zijn die wij hier kennen.

Hoe kostbaar ons leven is.

Daarom komen wij vandaag samen, met ons dorp, met onze gemeenschap.

Daarom herdenken we onze geschiedenis van meer dan 100, 77 en bijna 30 jaar geleden.
Daarom zeggen we samen dankuwel, aan iedereen die bijdraagt aan vreedzaam samenleven, in Rillaar of in de rest van de wereld.

Burgemeester Gwendolyn Rutten

Rillaar, 20 September 2021