Integrale nieuwjaarstoespraak 2020

“Het is een vaste wet uit de geschiedenis dat ze haar tijdsgenoten verbiedt om de grote bewegingen die een tijd bepalen, al in een vroeg stadium te herkennen.”

Het is een zin uit een boek van Stefan Zweig. ‘De wereld van gisteren’ Zweig was een Oostenrijker.
Hij schreef over het begin van de twintigste eeuw.
En over hoe een periode van vooruitgang en optimisme,
plots kon omslaan naar haat
en de instorting van de Europese samenleving.

Ik heb het boek al een tijd geleden gelezen,
maar die ene zin bleef in mijn hoofd hangen.
Kunnen we de tekenen van onze tijd wel helder lezen?
Zien we op tijd wat er fout gaat?
En vooral: wat kunnen we daar aan doen?

Objectief leven we vandaag in de beste periode uit de geschiedenis van de mensheid.
Vrijheid en democratie hebben ons ver gebracht.
Het liberalisme heeft ons verder gebracht dan ooit tevoren.

En toch ligt het liberalisme vandaag onder vuur.
Van populisten, links en rechts, die surfen op het ongenoegen.
Van extremisten die haat verspreiden.
Van nationalisten die muren bouwen en unies afbreken.
Van conservatieven die terug willen naar een tijd die nooit bestond.

De vraag is dus hoe wij liberalen een antwoord geven op die bedreigingen.
Hoe wij onze rol zien in dit nieuwe decennium.
Als oudste partij van het land hebben we een belangrijke opdracht.
Laten we de sluipende afbraak toe,
of gaan we in tegen de krachten die onze open en vrije samenleving bedreigen?

Want vergis u niet:
Er staat veel op het spel.
Dat zien we elke dag.
Laat me drie voorbeelden geven.

Ten eerste neemt de onverdraagzaamheid toe.
Vorige week nog kwamen leden van Voorpost protesteren aan een school in Aarschot.
Een school die een moskee ging bezoeken.
Het waren vijftigers die vijftienjarigen kwamen intimideren op een schooluitstap.
Waar zijn we mee bezig.

Waar zijn we mee bezig als bij een bezoek aan Breendonk, het politiek
gevangenkamp, de hitlergroet wordt uitgebracht.
Waar zijn we mee bezig als in Bilzen een toekomstig asielcentrum in de fik wordt gestoken en omstaanders staan te juichen.
Dat mogen wij niet laten gebeuren.
Op zo’n moment moeten liberalen duidelijk hun stem laten horen.
Als wij zwijgen in deze jaren 20, komen er opnieuw donkere jaren 30 aan.

Het is aan ons om te tonen dat het kan, samenleven.
Daarvoor heb je vrijheid, verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid nodig.
In een land of een regio waarin er maar één lezing van de geschiedenis is,
waarin we allemaal hetzelfde moeten zijn,
allemaal hetzelfde moeten denken,
allemaal hetzelfde moeten geloven,
allemaal hetzelfde moeten mooi vinden,
in zo’n land sterft de vrijheid elke dag een beetje.
En ook dat mogen wij liberalen nooit laten gebeuren.

Tweede voorbeeld: ons recht op zelfbeschikking staat onder druk.
Zelfbeschikking is één van de dingen waar ik het meest fier op ben.
Hier kan je zijn wie je wil en trouwen met wie je wil.
Hier zijn vrouwen baas zijn over hun eigen lichaam.
Hier kunnen mensen die ondraaglijk lijden zelf beslissen om op een waardige manier te sterven.

Maar ook dat recht, die vrijheid, ligt onder vuur.
Ik spreek me niet uit over de grond van de zaak van het euthanasieproces in Gent.
Ik respecteer de scheiding der machten.
Maar het is een feit dat conservatieve krachten de euthanasiewetgeving in twijfel trekken.
Zij willen de klok terugdraaien.
Natuurlijk moet elke wet van tijd tot tijd tegen het licht worden gehouden.
Natuurlijk staan wij open voor verbetering.
Maar tegen iedereen die aan het recht om waardig te sterven wil raken, zeg ik: no way.
Integendeel.
Wij gaan het recht op zelfbeschikking nog uitbreiden.
We willen ook mensen met dementie de mogelijkheid geven om waardig te sterven.
Dat is niet zomaar een partijpolitiek standpunt.
Dat is een duidelijke maatschappelijke vraag.
En dus is het onze verdomde plicht om met een evenwichtige oplossing te komen.

Derde voorbeeld.
Niet alleen onze democratie en persoonlijke vrijheid staan onder druk.
Ook onze planeet is in gevaar.
Kijk maar naar de andere kant van de wereld.
We hebben ze allemaal gezien.
De koala’s en de kangoeroes, vermoord door het vuur.
Maar vooral: zoveel mensen op de vlucht voor verwoesting.

Zelfs de klimaatsceptische premier van Australië kon het verband met de opwarming van de aarde niet ontkennen.
We zullen vaker dit soort branden meemaken. En erger.
En als in het Amazonewoud of Australië het vuur oprukt,
voeren wij de strijd met het water.
Niet alleen in Venetië, ook hier in de lage landen.
Als je na elke ferme regenbui een living onder water ziet staan, dan weet je dat de strijd voor de natuur ook hier en nu moet worden gevoerd.

Vrienden,
De strijd voor een leefbare planeet,
de strijd voor water in de rivieren en niet in de huizen,
de strijd voor propere lucht
is ook onze strijd.
Alleen met liberale recepten kunnen we die aan.

Met verbieden en belasten gaan we er niet komen.
We kunnen niet terug naar de tijd van paard en kar.
We zullen moeten innoveren.
Economie en ecologie verbinden.
Er een duurzaam businessmodel van maken.
Zodat iedereen mee kan.
Met gezond verstand.
Bij vrijheid hoort verantwoordelijkheid.
Ook daar moeten wij voor strijden.

Vrienden,
Zoals dat citaat van daarnet, van Stefan Zweig al toonde:
Het is niet gemakkelijk om juist te handelen als je midden in een tijdsgewricht zit.
Het is aan ons liberalen om de gevaren van extremisme, nationalisme en
conservatieve krachten te zien.
En vooral: we moeten ze niet ondergaan.
Liberalen moeten de bakens verzetten, blijven hervormen.
In de wereld, in Europa, en in de eerste plaats in ons eigen land.

Te beginnen met de motor van vooruitgang: een goed draaiende economie.
Die is globaal.
Bedrijven kennen geen grenzen.
Alles is digitaal.
Technologie en wetenschap boomen als nooit tevoren.
De wereld staat niet stil.

Als we met Vlaanderen een topregio willen zijn waar iedereen kansen krijgt,
dan moeten wij blijven hervormen.
De economie laten draaien voor iedereen.

De voorbije jaren hebben we de kentering ingezet.
De belastingen fors verlaagd.
Het gemakkelijker en goedkoper gemaakt om te werken.
Opnieuw respect gevraagd voor zelfstandigen en ondernemers.
Geïnvesteerd in onderwijs, onderzoek en ontwikkeling.
Er zijn 360.000 banen gecreëerd.
Nooit eerder waren er in ons land zoveel mensen aan het werk.

Laat dit heel duidelijk zijn:
Wij zullen niet raken aan de hervormingen en realisaties van de voorbije jaren.

Maar het werk is niet af.
De belastingen moeten nog verder omlaag.
Werken moet nog meer en beter lonen.
Iedereen verdient een opleiding en elke mens in armoede is er één te veel.
En wie een leven lang gewerkt heeft, verdient een fatsoenlijk pensioen.
Dat zeggen wij niet om ‘een politieke opening’ te maken, of een ‘toegeving te doen’.
Dat zeggen wij omdat het we het menen en doen.
We hebben de laagste pensioenen opgetrokken.
Zeker voor kleine zelfstandigen,
de mensen die het meest risico nemen en het minst zekerheid hebben.
En als het aan ons ligt, verhogen we de lage pensioenen opnieuw.
Want liberaal zijn, is ook altijd sociaal zijn.

Als we er in slagen om meer mensen aan werk te helpen,
houden we de kosten van de vergrijzing en gezondheidszorg betaalbaar.
Dat is ook belangrijk.
De financiële situatie van ons land vandaag bepaalt de kansen van onze kinderen morgen.
Daarom is het aan ons, liberalen,
Om de overheid beter, eenvoudiger en vooral goedkoper te laten werken.

De enige juiste reden om de staat te hervormen, is een betere dienstverlening voor burgers en bedrijven.
Minder kafka, minder kosten,
minder instellingen, en ja, ook minder politici.

Als de politiek elkaar tegenwerkt, betaalt de burger de factuur.
We hebben dus vooral nood aan meer samenwerking in dit land.
Wij doen dat met onze vrienden van de MR.
Wij delen dezelfde overtuiging.
We werken samen aan een beter land, voor alle Belgen.
We passen voor blokkeringen, een splitsing of stilstand.
We maken onze boodschap samen duidelijk:
L’union fait la force. Eendracht maakt macht.

Vrienden,
Dat is de koers die wij volgen als partij.
1. We kijken met een open geest naar de uitdagingen van vandaag.
2. We houden een rechte lijn economisch en sociaal.
3. We gaan voor meer samenwerking in een beter België.

Samen strijden we voor meer democratie, vrijheid en vooruitgang.
Die koers zullen we aanhouden.
In alle omstandigheden.

Wij hebben niemand nodig om ons te les te spellen over wat liberaal zijn betekent.
Wat we wel of niet mogen doen.
Dat zullen wij zelf wel bepalen.
Wij zullen onze ziel nooit verkopen.
Wie ons kent, weet dat we constructief zijn,
en boven alles: combattief.
We vechten voor onze idealen.
Zéker als we worden aangevallen.

Vrienden,
Ik besluit met een oproep aan iedereen die het liberalisme in het hart draagt:
Wees fier om liberaal te zijn.
Het is een way of life. Een ingesteldheid.
Wij houden niet van stilstand, wij willen vooruit.
Wij zijn niet zuur, maar genereus.
Wij zijn niet tegen, maar voor.
Wij zijn optimisten en doeners.
Elke dag opnieuw.

Want niemand moet ook maar één moment te wachten om de wereld te verbeteren!

Ik dank u.

 

– Alleen het gesproken woord telt –

Herbekijk de speech hier.