09 mei Platgebombardeerd
Toespraak naar aanleiding van V-dag op 8 mei 2021 op de Grote Markt van Aarschot.
Platgebombardeerd.
76 jaar geleden was Aarschot platgebombardeerd.
Het station en de statiestraat,
de fabrieksstraat,
het Begijnhof,
’s Hertogenmolens,
de Amerstraat,
de Gasthuisstraat,
het Sint-Jozefscollege en het Damiaaninstituut,
de Diestsestraat en de Braeckepoort,
het middeleeuws stadhuis Ten Drossaerde…
De lijst is niet volledig maar het beeld is duidelijk:
de stad lag in puin en enkele historische gebouwen verdwenen voorgoed uit het straatbeeld.
En dat was dan alleen nog maar het stoffelijk leed.
Er was ook veel menselijke miserie.
Van gezinnen, van soldaten,
Van vaders en zonen die nooit zijn teruggekomen.
Van moeders en dochters moesten overleven en jarenlang stilzwijgend verdrukten wat ze niet gezegd kregen.
Van minderheden en al wie niet in de lijn wilde lopen.
Van Joden die getransporteerd en uitgemoord werden.
Oorlog was verschrikking.
Verdrukking.
Verkrachting.
Vermoord worden.
Een vreselijke tijd.
Maar ondanks alle ellende,
en ondanks de gapende wonde van de miserie uit de Eerste Wereldoorlog die nog goed in het geheugen zat,
heeft onze stad de bezetting niet zomaar ondergaan.
Wij zijn een stad die niet klein te krijgen is.
Aarschottenaren dragen hun vrijheid hoog in het vaandel.
Het verzet was erg actief en de weerstand was groot.
Toen de geallieerden in het najaar van 1944 Aarschot kwamen bevrijden,
werden ze met feest en gejuich onthaald.
De Aarschottenaar sloot de Grenadier Guards voor altijd in het hart.
En ook op 8 mei 1945, vandaag precies 76 jaar geleden, toen de Duitsers eindelijk capituleerden, vierde Aarschot feest. Overal hingen vlaggen uit.
In de Jozef Tielemanstraat hing een pop van Hitler, gezeten op een vliegende bom. Weg ermee. Eindelijk opnieuw vrij.
Het is precies die vrijheid die we vandaag herdenken.
8 mei is V-day.
Victory day.
Maar ook een dag van vrijheid.
Het is de dag waarop Aarschot, voor de zoveelste keer in haar geschiedenis, begon aan de wederopbouw.
De dag waarop we als een fenix – die hier bij ons de gedaante heeft van een arend – opnieuw uit de vlammen opstegen.
Vandaag zijn de littekens van de oorlogen niet meer te zien.
Maar met plechtigheden als deze willen we ervoor zorgen dat de herinnering levend blijft.
In het museum kan u nog de hele zomer gaan kijken naar een expo over WO 2. Ik kan het alleen maar aanbevelen.
Maar ook wie graag wandelt, kan aan de hand van foto’s uit het verleden zien wat we hebben meegemaakt.
Ook nu leven we in een moeilijke tijd.
Gelukkig geen oorlog.
Maar we zijn wel al een hele tijd onze vrijheid kwijt.
Gelukkig staat ook nu de bevrijding voor de deur.
Deze keer niet met soldaten, al zijn we hen heel erkentelijk en dankbaar, ook voor hun hulp tijdens de coronacrisis.
De bevrijding komt dankzij vaccinaties.
Op de Demervallei hier achter ons, zijn de voorbije weken al 15.000 mensen gevaccineerd. De komende weken schakelen we nog een versnelling hoger.
Pas als we zo goed als iedereen mee hebben,
Krijgen we ons leven terug.
Vandaag mogen we daar al een beetje van proeven, op een terras of buiten met vrienden.
Doe dat.
Geniet daarvan.
Maar hou het veilig.
En als u een toast uitbrengt, met die eerste frisse pint of een cola in de hand,
Toast dan op de bevrijding van oorlog.
Toast op de overwinning van de vrijheid,
vandaag en 76 jaar geleden.
Ik dank u.
Gwendolyn Rutten
Burgemeester Stad Aarschot
8 mei 2021.