07 okt Stop maar met staken. Wij pakken niemand iets af

Ik kan begrijpen dat Kris Peeters af en toe nerveus wordt. Zelden droeg het regeringsbeleid in dit land zo’n blauwe stempel als nu.” Gwendolyn Rutten blijft pal achter het federale zomerakkoord staan, na de chaos over het pensioen van werkloze vijftigers. “Nooit was het de bedoeling om mensen te straffen voor iets wat hun fout niet is.

Dinsdag is het zo ver: dan trapt premier Michel met zijn State of the Union het nieuwe politieke seizoen op gang en legt de socialistische vakbond het halve land plat uit protest tegen het gevoerde beleid. Door een week lang mist te spuien over de pensioenen, gaf de regering de stakers de pap in de mond. En daarbij kwam vooral de voorzitter van Open Vld tussen twee vuren te zitten. Door de verklaringen van links als nonsens neer te zetten, leek het plots alsof de liberalen het niet meer zo nauw namen met het indijken van de vergrijzingsfactuur. “Onzin”, zegt Rutten. En met ‘Het Laatste Nieuws’ in de hand wil ze nog één keer de puntjes op de i zetten.

“De getuigenis in uw krant van de 58-jarige man die ondanks 868 sollicitatiebrieven maar geen nieuwe job vindt, bevestigt wat ik al een jaar hoor op mijn ronde door Vlaanderen. Met name dat er – ondanks het aantrekken van de arbeidsmarkt – een zware discriminatie van oudere werknemers blijft bestaan. En dat je het dus niet kan maken om mensen individuele sancties op te leggen, zonder dat je eerst een gepast activerend beleid op poten zet. Je mag de kar niet voor het paard spannen. En dat waren wij ook nooit van plan. Wat de socialisten hebben gedaan, is mensen opjutten met valse beweringen. Daarom zeg ik: ‘Stop maar met staken.’ Wij pakken niemand iets af. Integendeel, de pensioenen gaan net omhoog.”

Kris Peeters (CD&V) kijkt eerder uw richting uit. In ‘De Morgen’ klonk het als volgt: “We hadden een goed zomerakkoord gesloten, tot Gwendolyn Rutten met John Crombez in debat ging en de tent in brand vloog.”

“We hebben inderdaad een goed akkoord gesloten. Een zeer liberaal akkoord vooral, en dus kan ik begrijpen dat Kris Peeters daar af en toe zenuwachtig van wordt. Ik stel ook vast dat er over de communicatie nogal wat verwarring geweest is. Maar de realiteit is wel dat de regering uiteindelijk heeft beslist wat ik gezegd had: dat het nooit de bedoeling was om van vijftigplussers die hun job verliezen pensioen af te nemen.”

Nochtans was het Open Vld die het voorbeeld van de twee Waalse vriendinnen aangreep om te eisen dat werken meer pensioen oplevert dan niet werken.
“Wij hebben terecht paal en perk gesteld aan het feit dat iemand die 30 jaar werkloos is geweest meer pensioen kan opbouwen dan iemand die even lang als zelfstandige werkte. Maar dat soort aberraties moet je aanpakken bij het begin van de carrière – wat we ook doen – en niet als iemand al de 50 voorbij is. Iemand die zijn job verliest op 56 heeft ook geen 30 jaar werkloosheid meer voor de boeg, hé.”

De uitkomst is nu dat de regering samen met de deelstaten een gepaste activering van vijftigplussers op poten gaat zetten. Heeft de VDAB de jongste vijftien jaar dan liggen slapen?
“Dat zeg ik niet. Aan het begin van deze eeuw was je quasi afgeschreven als je op je 48ste werkloos werd. Dat stadium zijn we toch al ver voorbij. Maar het is wel zo dat de VDAB zich na de economische crisis vooral heeft geconcentreerd op jongeren- en langdurige werkloosheid – met succes overigens. Maar nu moeten we de focus verleggen en maatwerk voor vijftigers uitwerken. Wie zich vandaag inschrijft bij de VDAB, krijgt een bulk van vacatures. Ik zou het beter vinden dat men samen met oudere werklozen op zoek gaat naar die vacatures die bij hun competenties passen. Daarnaast ben ik ook voorstander van nieuwe toepassingen. Videosollicitaties bijvoorbeeld. Waarom laten we de mensen geen filmpje opnemen waarin ze zich voorstellen en aantonen hoe dynamisch ze nog zijn? Dat maakt volgens mij meer kans dan een sollicitatiebrief. Nu belanden veel brieven direct in de vuilnisbak zodra werkgevers een 5 zien staan bij het vakje leeftijd. En de bedrijven moeten hun vooroordelen opbergen. Zij denken nog altijd: ‘Een oudere werknemer zal wel vaker ziek zijn.’ De realiteit is echter dat mensen die geen kleine kinderen meer hebben zich beter op hun werk kunnen focussen.”

Ik bewonder uw overredingskracht, maar niettemin ontstaat het beeld dat Open Vld van zijn lijn afwijkt zodra er electorale schade dreigt. Zo ging het ook in het dossier van de energieomslag. De factuur is desnoods voor later, als de Turteltaks maar weg is.

“Niks van. Wat Bart Tommelein in de Vlaamse regering heeft teweeggebracht rond energie is een revolutie. We stappen af van de subsidiepolitiek, die alles kapot heeft gemaakt en een berg schulden heeft nagelaten. En we overtuigen mensen dat het in hun eigen belang is om te investeren in hernieuwbare energie, want het haalt hun factuur omlaag. Fundamenteel blijven wij het eens met partijen als Groen: we moeten onze energiedoelstellingen halen. Maar de manier waarop wij het doen, is totaal anders. Wij doen het niet met
belastingen en betutteling. Wij zeggen: ‘Yes, you can.'”

Heeft u zich die Turteltaks dan laten opdringen door N-VA en CD&V?
“Ik denk dat iedereen dat ondertussen wel weet, ja. Maar het belangrijkste is dat we dat omgekeerd hebben en dat er nu een echt liberaal energiebeleid is. Op alle niveaus. In de Vlaamse regering heeft Bart Tommelein kunnen verhinderen dat er 4,5 miljard euro belastinggeld zou verspild worden aan het verbranden van hout in biomassafabrieken. En federaal volgt Philippe De Backer dezelfde lijn met het heronderhandelen van de contracten voor de windmolens op zee. Samen besparen zij ons land zowat 8 miljard aan nutteloze uitgaven. Mochten alle ministers zulke resultaten boeken, zou de rekening snel kloppen.”

Bent u eigenlijk nog tevreden over het zomerakkoord? In juli leek het de basis voor een nieuwe start. Vandaag is het weer gekibbel troef.
“Ontzettend tevreden. Zelden droeg het regeringsbeleid in dit land zo’n blauwe stempel als vandaag. Via tal van maatregelen krijgen mensen meer vrijheid om bij te verdienen én meer nettoloon. Dat is grensverleggend. Je houdt het niet voor mogelijk hoeveel regels er in België zijn die voorschrijven wanneer je niet mag werken. Wij draaien dat graag helemaal om. Het beste voorbeeld is de uitbreiding van de flexi-jobs, die recent de steun kregen van het Grondwettelijk Hof. Binnenkort zullen ook gepensioneerden met een flexi-job aan de slag kunnen. Dat beschouwen wij als een enorme overwinning. Nog niet zo lang geleden werd je fiscaal gestraft als je bovenop je pensioen nog iets wou bijverdienen. Vanaf nu mag je als gepensioneerde onbeperkt bijverdienen zonder daarop belastingen te betalen. Want iemand die 45 jaar gewerkt heeft, droeg al genoeg bij. Een andere doorbraak is dat deze regering het mogelijk maakt om ook iets voor een ander te doen zonder financieel afgestraft te worden. Je zal voortaan 500 euro netto kunnen bijverdienen.”

Waardoor iemand die 2.000 euro verdient en wat bijklust, plots meer overhoudt dan zijn buur met een wedde van 2.500 euro.
“Tja, dat is het soort argumenten dat de vakbonden altijd bovenhalen om iets tegen te houden. Dat zeiden ze over de flexi-jobs ook: dat ze reguliere arbeid zouden verdringen en de sociale zekerheid zouden ondergraven. Maar na één jaar blijkt het tegenovergestelde: er komen jobs bij doordat zwartwerk wit wordt. En zo zal het ook verlopen met het systeem van 500 euro netto bijverdienen, dat bedoeld is voor mensen die zich engageren in het verenigingsleven – zoals jeugdvoetbaltrainers. En voor mensen die enkele uurtjes per week op de kinderen van de buren passen. Er is hier gewoon een enorme nood aan.”

Als het regeringsbeleid zo baanbrekend liberaal is, waarom staat u dan op 12% in de peilingen?
“De ambitie is om het verschil te maken wanneer de eindmeet in zicht is. En daar zijn we nog een jaar vanaf. Eerst het werk, dan de resultaten. Maar gezien onze mensen erg goed scoren in diezelfde peilingen, maak ik mij daar eigenlijk niet zo veel zorgen over. Soms moet je heel lang zaaien om te kunnen oogsten, maar ik blijf ervan overtuigd dat we zullen oogsten. Toen ik aantrad als voorzitter, peilde Open Vld 9% en omschreef ‘Het Laatste Nieuws’ ons als de blauwe Titanic. Twee jaar later wonnen we de verkiezingen met ruim 15%.”

Zelfs als u dat opnieuw realiseert, blijft u een dwerg in vergelijking met N-VA. Verbaast het u dat die na drie jaar België regeren opnieuw naar 30% opklimt?
“Ik laat me niet leiden door andere partijen. Ik ben in deze coalitie gestapt omdat ik ervan uitging dat we meer zouden kunnen realiseren dan we ooit konden dromen. En dat zijn we ook aan het doen. Daarbij blijven er overigens genoeg kansen om het verschil te maken. Wij zijn geen nationalisten en wij geloven in het menselijke aspect. N-VA daarentegen komt vaak heel hard uit de hoek. In het debat over het pensioen van vijftigplussers was dat wel duidelijk.”

Je kan dat hard noemen. Je kan het ook consequent noemen.
“Wel, ik stel vast dat de regering uiteindelijk beslist heeft wat ik had voorspeld. Er zijn woorden en er zijn daden. Bij mij vallen die meestal samen.”

© Dit interview verscheen op 7 oktober in Het Laatste Nieuws.