Aarschot ligt aan de oevers van de Demer,

tussen de ijzerzandstenen heuvels van het Hageland.

Onze Grote Markt, waar we daarnet vertrokken zijn, ligt vlakbij de oude Demerarm. Straks wandelen we terug naar beneden, naar de kade bij het water.

Nu staan we bovenop de Kouterberg, op het hoogste punt van de streek. Ongeveer 52 meter boven de zeespiegel. Bij goed weer zie je hier in de verte de Mechelse Sint-Romboutstoren.

Het water van Demer, de beemden eromheen en de heuvels van ijzerzandsteen die de stad omringen, boden eeuwenlang natuurlijke bescherming aan de inwoners van onze stad.

Hier op deze plaats, waar we nu staan, werd de eerste stadsomwalling gebouwd. De muren en de verschillende stadspoorten zijn er niet meer. De Orleanstoren, of Aureleanustoren is er een van de laatste restanten van.

We zijn hier samen op een plaats van bescherming, met een uitkijktoren.

Een heuvel waar – van in de oertijd tot vandaag – mensen samen kwamen om naar de sterren en de hemel te kijken, om in de verte te blikken, of waar ze ter bescherming op de uitkijk stonden, alsof ze wilden zien wat hen te wachten stond.

We konden geen betere plaats bedenken voor dit onument ter nagedachtenis van de corona-jaren, de corona-slachtoffers en de corona-helden.

Niemand van ons kon in het begin van 2020 zien wat ons te wachten stond.

Geen ster, geen toren, geen voorteken kon ons beschermen.

Het was angstaanjagend.

Dit hadden wij in de moderne tijd nog niet meegemaakt.

Een dodelijk virus dat teerde op menselijk contact.

Ons voorouders kenden het wel:

Honderd jaar geleden was er de Spaanse griep.

Honderden jaren geleden de pest, de zwarte dood.

Wie besmet geraakte, werd vroeger buiten de wallen, buiten de muren van de stad gebracht.

Vandaag is dat gelukkig anders, al moeten we helaas erkennen dat de pijn van eenzaamheid en afzondering ook in ons corona-geheugen gegrift staan.

Gelukkig maakte de wetenschap snel het verschil. De connectie tussen heel veel kennis wereldwijd heeft ervoor gezorgd dat we de ziekte op een paar jaar tijd beheersbaar kregen.

Dankzij ons menselijk vernuft en onze samenwerking kunnen we hier vandaag, twee jaar later, in een kring samenzijn, rond het onument.

Aarschottenaren kennen deze mooie, bijzondere plek.

Ze lag er jarenlang verwaarloosd bij.

Met de inhuldiging van dit onument zetten we een belangrijke eerste stap in de herontdekking van de heuvels rond Aarschot.

In een volgende fase zal de toegang naar de site en de heuvelwand opnieuw worden aangelegd. Dat gebeurt in het verlengde van de stadsontwikkeling De Torens, hier beneden aan de Leuvensesteenweg.

Daarna is ook eindelijk de toren zelf aan de beurt. Onze Orleanstoren wordt gerestaureerd en zal opnieuw een uitkijkfunctie krijgen. Als dat allemaal klaar is, wordt ook het park om ons heen heraangelegd.

Jullie zullen deze plaats de komende jaren zien veranderen van een vergeten plek naar een plaats voor alle Aarschottenaren en bezoekers.

Een plaats van rust en bezinning.

Een plaats waar verleden, heden en toekomst elkaar raken.

Waar vanaf nu niet alleen de toren herinnert aan een tijd waarin we samen bescherming nodig hadden, maar ook dit onument.

We zijn heel vereerd om 3 gasten in ons midden te hebben die de filosofie, de draagwijdte en het belang van onumenten zullen toelichten :

ik heet Bas Smets, landschapsarchitect, Psychiater Uus Knops en Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden van harte welkom. We luisteren zo dadelijk achtereenvolgens naar jullie toelichting. Deze plechtigheid wordt opgeluisterd door de prachtige stemmen van Moi Kochami.

Voor jullie staat een erg dankbare burgemeester.

Uiteraard gaat mijn dank uit naar iedereen die de realisatie van dit onument en de herwaardering van dit project heeft mogelijk gemaakt.

Maar de essentie gaat dieper. Veel dieper. Met deze kaarsen en de kring die we hier samen vormen, gaat ons hart uit naar iedereen die van dicht of van ver getroffen werd door de Coronacrisis.

Eigenlijk zijn we dat allemaal. De impact op ons leven was enorm. We kunnen alleen maar hopen dat we dit nooit meer moeten meemaken.

Deze crisis was een nachtmerrie voor de mensen in de hulpverlening, de zorg, voor veiligheidsdiensten, de artsen, de verpleegkundigen, de zorgkundigen en voor de vele civil servants en vrijwilligers – ook in onze stad – die geholpen hebben, in woonzorgcentra, testcentra, ziekenhuizen, zorginstellingen, scholen, in het vaccinatiecentrum en op tal van andere plaatsen…

Ik wil zeker niemand vergeten.

Dankuwel, jullie hulp was indrukwekkend. Jullie stonden er telkens weer. Onvermoeibaar. Overtuigd van je job. Onmisbaar in het algemeen belang. Jullie waren en zijn onze helden.

Bij een ramp horen helaas niet alleen helden. Er zijn ook slachtoffers. Mensen in eenzaamheid, mensen die hun werk verloren of hun zaak moesten sluiten. Mensen die ziek zijn geworden en tot vandaag niet genezen zijn. Of erger nog: mensen die deze crisis niet overleefd hebben. Onze gedachten gaan uit naar hun families, vrienden en nabestaanden. Er zijn zoveel onbekende gezichten en verhalen die we niet kennen. Er is nog zoveel coronaleed dat achter de gevels schuilt.

Maar er is ook hoop.

En dat vieren we hier vandaag, met dit onument.

Een plaats voor iedereen, slachtoffers en helden, klein of groot, van Aarschot of elders.

Ze is van jullie, om naar de sterren te kijken of samen met wie je lief is tot rust te komen en nooit te vergeten wat we hebben meegemaakt.

Ik dank u.

Gwendolyn Rutten

3 December 2022.