09 apr “Wij zijn de motor van de regeringen”

De tweede partij van Vlaanderen worden. In oktober bij de gemeenteraadsverkiezingen én in mei 2019 bij de nationale kiesstrijd. Op die ambitie mogen we het voorzitterschap van Gwendolyn Rutten (Open Vld) afrekenen. “Ik heb alle redenen om de lat hoog te leggen. Wij zijn de motor van de huidige regeringen.”

Een verkiezingsslogan pikken van de Nederlandse vrienden van de VVD. Bij Open Vld zeggen ze daar ‘Gewoon doen’ tegen. Waarom ook niet? Mark Rutte legde het absoluut geen windeieren. Maar in zijn identiteitsgedreven campagne lag de klemtoon wel op ‘gewoon’. “Doe normaal of rot op”, luidde zijn boodschap aan allochtonen die weigeren te integreren. Houdt Open Vld dat poortje open met ‘Gewoon doen’?

Rutten: “Bij ons ligt de klemtoon op ‘doen’, actie ondernemen. Meer dan een campagne, is dit een oproep aan al wie met ons de hand aan de ploeg wil slaan. Ik steek echter niet weg dat je de slogan ook kan toepassen op het verhitte debat dat er momenteel heerst over hoe we samenleven. Er is een enorme polarisering aan de gang, die leidt tot nog meer wederzijds onbegrip en stilstand. In plaats van te kamperen op je standpunt, zeggen wij: doe maar gewoon en los de problemen op.”

Een jaar geleden leek identiteit voor Open Vld hét campagnethema te worden, maar na uw uitspraak over de superieure liberale samenleving lijkt de focus terug naar het socio-economische verschoven. Geschrokken van de reacties of voelen jullie gewoon dat N-VA niet te kloppen is op dat terrein?

“Ik blijf erbij dat de liberale democratie de beste manier is om de samenleving te organiseren. Net dat laat toe dat iedereen zichzelf kan zijn en zijn eigen identiteit vorm kan geven, zonder dat de overheid zegt wat moet of niet mag. Wij gaan uit van de vrijheid van elk individu, mits het eerbiedigen van een set basiswaarden, waar we niet van afwijken. Om die basiswaarden zoals vrijheid van meningsuiting en gelijkheid van man en vrouw te verstevigen, werken wij momenteel aan een verankering ervan in de grondwet. Daarnaast zijn wij consequent in de behandeling van alle religies. Voor ons is geloof een privézaak, maar dat betekent niet dat je dat achter slot en grendel moet steken. Wil je een hoofddoek dragen? Daar ben je vrij in, maar ik zal me verzetten als iemand dit als een symbool van emancipatie wil neerzetten, want dat is het niet.”

Een jaar voor de nationale verkiezingen lijkt N-VA niet meer bij te benen. Zeg eens waar u met Open Vld naartoe wil op 14 oktober ’18 en 26 mei ’19.

“Wel, vandaag zijn wij met 70 burgemeesters en 136 bestuursdeelnames de tweede partij van Vlaanderen op lokaal niveau. Het is mijn ambitie om die lijn door te trekken en ook in de federale en Vlaamse verkiezingen van 2019 de tweede grootste te worden. Dat is ambitieus, ja. Maar ik denk echt dat we de lat hoog mogen leggen. Kijk naar de resultaten die de huidige regeringen kunnen voorleggen. De lastenverlagingen, de jobcreatie, de vrijheid om bij te verdienen zonder elke extra cent weg te belasten: wij zijn daar de motor van.”

Uw motor sputtert. Er zijn peilingen waar Open Vld pas de vierde of zelfs vijfde score neerzet, na N-VA, CD&V, Groen en sp.a.

“Al die partijen zitten dicht op elkaar, dat is een feit. Maar ik denk dat wij een redelijk stevige basis hebben om te stijgen. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werden we op 10% gepeild en werden de meest alarmerende analyses geschreven. Uiteindelijk deden we merkelijk beter dan iedereen had verwacht, zowel in 2012 als in 2014. Vandaag zit de partij honderd keer beter in haar vel dan toen. We vormen een hechte ploeg, we hebben zowel lokaal als in de regering toppers in huis en we kunnen een zeer liberaal palmares voorleggen in zowel de federale als de Vlaamse regering. Ik heb redenen om te geloven dat we vooruitgaan.”

Waarom verdienen jullie het meer dan CD&V om de tweede partij van Vlaanderen te zijn?

“Ik voel niet de behoefte om over andere partijen te spreken. Feit is gewoon dat wij vanaf dag 1 heel constructief onze
schouders onder het project van de huidige regeringen hebben gezet. Federaal vormen wij een tandem met de liberale premier Charles Michel en Vlaams heeft Bart Tommelein voor een nieuw elan gezorgd. Energie is goedkoper, aankoop- en erfbelastingen zijn verlaagd en de mensen geloven weer in hernieuwbare enerige. Wij hervormen dit land met volle goesting. En we hebben de ideeën om op dat elan verder te gaan, zoals een sociale vlaktaks en een overheid die zich alleen nog op haar kerntaken richt.”

Renaat Landuyt (sp.a) vertrekt als burgemeester van Brugge als hij één stem minder haalt. Verbindt u uw eigen voorzitterschap aan uw steile ambitie?

“Het zou wel een heel erg fout signaal zijn om een verkiezing om mijn persoon te laten draaien. Ik zeg net dat we zo’n hecht team zijn. Het hoort tot de verantwoordelijkheden van mijn job om in te staan voor de consequenties als we onze ambities niet waarmaken, maar dat is niet het uitgangspunt.”

Nochtans lopen uw opvolgers zich al in dichte drommen warm. Tommelein, Van Quickenborne, De Clercq, Somers, De Block, Lachaert: al hun namen zijn al genoemd.

“Dat is nooit anders geweest. Bij Open Vld is iedereen in het diepst van zijn gedachten altijd een beetje voorzitter. En ik haal daar eigenlijk veel energie uit. Beter dat iedereen zijn gedacht zegt, dan dat iedereen passief aan de kant staat. Laat dus maar komen.”

Staat of valt oktober ’18 met het binnenhalen van de sjerp in Gent?

“Wij hebben met Mathias De Clercq de allerbeste kandidaat-burgemeester. Mathias is Gent.”

Gelooft u nog in paars? Eerder zei u dat het tijd was voor verandering in Gent.

“Ik geloof in Mathias. Verder ga ik mij daar niet in moeien. Het slechtste wat je als voorzitter kan doen, is lokaal gaan vertellen wat afdelingen moeten doen.”

Dus als Philippe De Backer zich in Antwerpen geneigd toont om een linkse coalitie te steunen en Bart De Wever (N-VA) in de Schelde te gooien, dan zegt u: ‘Doe gerust, Philippe’?

(lacht) “Ik denk niet dat De Backer dat gaat zeggen. Het zou overigens zonde zijn, mocht de campagne in Antwerpen alleen gaan over wie burgemeester wordt.”

Is er voor u een communautaire ronde mogelijk in 2019?

“Ik denk dat we met de huidige regering bewezen hebben dat er in dit land veel mogelijk is als men de verschillen probeert te overstijgen. De breuklijn ligt vandaag niet meer tussen Vlamingen en Franstaligen in België. Het beste bewijs is dat Charles Michel de populairste politicus in Vlaanderen is. Ik erken dat er nog veel kaduuk is in ons land. Maar leg het palmares van de huidige regeringen in de weegschaal met een maandenlange blokkering van dit land, en ik weet het wel.”

Geen communautaire hervormingen betekent verder aanmodderen met 19 gemeenten en 6 politiezones in Brussel.

“Helemaal niet. De zesde staatshervorming heeft het mogelijk gemaakt om de politie naar gewestniveau te tillen, in de Kamer ligt een voorstel klaar om te stemmen. Ik steek de hand uit naar bevoegd minister Jambon (N-VA). Gewoon doen.” (lacht)

Dit artikel werd gepubliceerd op donderdag 5 april 2018 in Het Laatste Nieuws.